Yeme Bozuklukları: Çeşitleri ve Sebepleri
Yeme bozuklukları, bireylerin yemek yeme alışkanlıklarını aşırı şekilde bozan, bedensel sağlığı ve psikolojik dengelerini olumsuz etkileyen psikolojik durumlar arasında yer alır. Bu bozukluklar, kişilerin kilo alma korkusu, vücutlarını yanlış algılamaları ve aşırı yemek yeme gibi tutumlarla kendini gösterir.
Yeme bozuklukları yalnızca fiziksel sağlık üzerinde değil, aynı zamanda duygusal ve zihinsel sağlık üzerinde de ciddi etkiler yaratabilir. Bu yazıda, yeme bozukluklarının çeşitlerini, sebeplerini ve nasıl başa çıkılacağına dair bilgi vereceğiz.
Yeme Bozuklukları Çeşitleri
1. Anoreksiya Nervosa
Anoreksiya nervosa, aşırı kilo kaybı ve düşük vücut ağırlığını sürdürme isteği ile karakterizedir. Bu bozukluk, kişinin kendisini aşırı şişman olarak algılaması nedeniyle yemek yemeyi reddetmesi veya aşırı şekilde kısıtlamasıyla ortaya çıkar. Anoreksiya nervosa, kalp hastalıkları, kemik erimesi ve ölüm gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
2. Bulimia Nervosa
Bulimia nervosa, aşırı yemek yeme (binge eating) ve ardından bu fazlalığı telafi etmeye yönelik davranışlar (kusma, aşırı egzersiz yapma, laksatif kullanma) ile tanımlanır. Kişi, yediklerinin kontrolünü kaybetme korkusu taşır ve bu durum, vücuda ciddi zararlar verebilir. Bulimia nervosa,
hem fiziksel hem de duygusal açıdan zorlu bir süreçtir.
3. Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu (Binge Eating Disorder)
Tıkınırcasına yeme bozukluğu, kontrolsüz bir şekilde büyük miktarda yiyecek tüketme davranışı ile karakterizedir, ancak bu bozuklukta kusma ya da aşırı egzersiz gibi telafi edici davranışlar görülmez.
Bu kişiler genellikle utanç, suçluluk ve depresyon gibi duygular hissederler. Zamanla aşırı kilo alımı ve bununla gelen sağlık problemleri ortaya çıkabilir.
4. Ortoreksiya
Ortoreksiya, sağlıklı yemek yeme takıntısı ile kendini gösteren bir bozukluktur. Bireyler, sadece “doğal” ve “sağlıklı” besinleri tercih eder, bu da sosyal yaşamlarını kısıtlar ve yeme bozukluğu belirtileri gösterir. Ortoreksiya, yemeğe dair katı kurallar koyma ve bununla birlikte beslenme
eksikliklerine yol açabilir.
Yeme Bozukluklarının Sebepleri
Yeme bozukluklarının gelişmesinde birden fazla faktör etkili olabilir. Bu faktörler, biyolojik, psikolojik ve çevresel unsurları içerebilir:
Genetik Faktörler
Ailede yeme bozukluğu öyküsü olan bireylerde, bu hastalıkların gelişme riski daha yüksektir. Genetik yatkınlık, biyolojik faktörlerle birleşerek bozukluğun gelişmesine zemin hazırlayabilir.
Psikolojik Faktörler
Düşük özsaygı, anksiyete, depresyon ve travmalar, yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında önemli bir rol oynar. Bireyler, duygusal zorluklarla baş edebilmek için yemekle ilgili zararlı alışkanlıklar geliştirebilir. Bu kişilerde, vücut imajı ile ilgili olumsuz algılar sıklıkla görülür.
Çevresel ve Sosyal Etkenler
Toplumda güzellik ve ince olma algısı, medya etkisi, aile baskıları ve arkadaş ilişkileri de yeme bozukluklarını tetikleyebilir. Çoğu zaman sosyal medya ve medya, belirli vücut tiplerini “ideal” olarak gösterir ve bu da bireylerin kendilerini yetersiz hissetmelerine yol açabilir.
Biyolojik Faktörler
Beyindeki kimyasal dengesizlikler, özellikle serotonin ve dopamin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, yeme bozukluklarının gelişimine katkıda bulunabilir. Bu biyolojik faktörler, kişilerin yemekle ilgili dürtülerini kontrol etmelerini zorlaştırabilir.
Yeme Bozukluklarının Tedavisi;
Yeme bozuklukları, tedavi edilebilir psikolojik hastalıklardır. Tedavi süreci, genellikle bir terapi sürecini, gerektiğinde ilaç tedavisini ve beslenme düzenlemelerini içerir. Bilişsel-davranışçı terapi (BDT), yeme bozukluklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yaklaşımdır. Bu terapi, olumsuz
düşünce ve davranışları değiştirmeyi hedefler. Ayrıca, şema terapisi, grup terapileri ve destek grupları da etkili tedavi yöntemleri arasında yer alır.
Randevu için Lütfen İletişime Geçin
0 532 479 76 96